mardi 31 juillet 2012

'Misdragende banken? Nationaliseren, management zonder afkoopsom vervangen, salarissen korten'


Toen ik de details van de onderzoeksverslagen las, was ik er fysiek ziek van.



Een onthullende analyse in FT Alphaville over het ontstaan van Liborgate. In een poging hun straatje schoon te vegen, hebben de Fed en de Bank of England een aantal mailuitwisselingen geopenbaard. De teksten zijn veelzeggend over de mores in de bankenwereld en de onmacht van toezichthouders.

Hoe zat het ook alweer? De London Interbank Offered Rate (Libor) is de gemiddelde interbancaire referentierentevoet waartegen een selectie van banken op de Londense geldmarkt elkaar leningen verstrekt voor een bepaalde termijn.

De Libor is de belangrijkste benchmark in de wereld voor korte-termijnrentes. Op de financiële markten wordt de Libor gebruikt als basisrente bij onder meer futures, opties en swaps, terwijl banken deze gebruiken bij het bepalen van de rentes op leningen, spaarrekeningen en hypotheken. Tot zover Wiki.

Barclays en mogelijk ook andere banken hebben deze rente gemanipuleerd omdat ze daar een commercieel belang bij hadden. Zucht.
De eerste quote uit de mailuitwisseling is al fraai:




Oftewel het was al heel lang duidelijk dat de markt Libor kon manipuleren en daartoe ook alle prikkels had.

De Fed wist al in 2008 dat het niet goed zat. Zo was al bekend dat marktpartijen zich beklaagden dat bij de British Banking Association (BBA) sprake was van Insufficient governance and policing of quotes. Ook werden suggesties voor verbeteringen gedaan die vervolgens zijn genegeerd.

Uit verdere correspondentie tussen de Financial Services Authority (de Britse AFM), de Bank of England en de BBA, blijkt dat alle partijen (zelfs de BBA) wel het nut inzagen van een vorm van regulering van de Libor, maar daar geen acties aan gekoppeld hebben. De toezichthouders stonden niet machteloos, ze deden gewoon niets.

De affaire is ook veelzeggend voor de mores in de bankenwereld. Je zou zeggen dat banken hun lesje hebben geleerd hebben na de puinhopen die ze hebben aangericht de afgelopen jaren. Niets blijkt minder waar. Vele banken zijn betrokken bij Libor. Je kunt mij niet vertellen dat die van niets wisten als zelfs de toezichthouders al onraad roken. Check even de volgende mailwisseling:

'Hé makker, we hebben een ongelooflijk grote afrekening op maandag. We hebben een heel lage 3m (driemaands) vaststelling, het zou ons een fortuin kunnen kosten. Ik zou wat hulp kunnen gebruiken.'

Aldus een trader van Barclays in een mail aan zijn collega. De collega geeft iedere ochtend de rentes door die Barclays moet betalen voor kredieten van andere banken. De collega blijkt niet te beroerd: 'Ik geef 90 door, hoewel het eigenlijk 91 zou moeten zijn.'

Deze traders bestellen frauduleuze ratings met dezelfde nonchalance als u en ik een cappuccino drinken. De bedragen die hierin omgaan ontstijgen ieder begrip. Volgens schattingen is er wereldwijd een slordige $ 350.000 mrd uitgeleend met Libor als maatstaf. Ter vergelijking: dat is ruim vier keer het totale BBP van de wereld.

De politieke reacties zijn voorspelbaar. In de sterkst denkbare
woorden neemt premier Cameron in het Britse Lagerhuis afstand van deze praktijken. Maar ondertussen gebeurt er weinig fundamenteels: wat nieuwe kapitaaleisen, een andere regelgeving. Niet onnuttig, maar het bijt niet.

De sector wast zijn handen iedere keer weer in onschuld. Hoeveel lef moet je hebben om zoals verantwoordelijke man Bob Diamond te beweren dat het gaat om gedrag van individuen? Er is uiteraard niets maar dan ook niets mis met de cultuur van de bankensector. 'Het is verachtelijk gedrag van welgeteld veertien individuen. Toen ik de details van de onderzoeksverslagen las, was ik er fysiek ziek van.' Waarschijnlijk omdat hij dacht aan zijn eigen baan, zijn derde boot en zijn vierde minnares.

Het wordt tijd om drastisch in te grijpen bij banken. Een formele scheiding van de zakenbanken en commerciële banken is onvermijdelijk, maar is nog niet genoeg. Lehman Brothers heeft immers aangetoond dat zakenbanken ook enorme schade kunnen toebrengen aan de maatschappij. Uitspraken over de noodzaak om de cultuur te veranderen zijn gratuit, want daarvoor is meer nodig dan een schandaal en wat ophef.

Een drastische maatregel is om alle zich misdragende banken direct te nationaliseren. Hit them where it hurts. Weliswaar is het nationaliseren van banken op zichzelf een domme maatregel, omdat ambtenaren geen bank kunnen runnen, maar de dreiging is prima. Na nationalisatie wordt de bank gesaneerd, het management zonder afkoopsom vervangen, de salarissen gekort en wordt de bank opnieuw geprivatiseerd. Kan binnen een paar maanden geregeld worden. Na een paar van dit soort operaties gaat de mores echt wel veranderen, en krijgen we meer Triodos-jes en minder Barclays-tjes.

Ik word zenuwachtig van het feit dat de financiële markten door hun speculaties de eurocrisis verergeren. Ik word ongerust als blijkt dat er manipuleerbare bankspeeltjes bestaan met astronomische bedragen op de achtergrond. Ik word boos dat toezichthouders dit weten en niets doen. De bankensector heeft met Liborgate zijn allerlaatste krediet verspeeld. De politiek is nu aan zet.

Marcel Canoy is hoofdeconoom van Ecorys en hoogleraar economie aan de Universiteit van Tilburg



bron: OPINIE - Marcel Canoy

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire

Laissez vos impressions